بیانات وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان در رابطه با بیست و نهمین سالگرد نسل کشی خوجالی

26 فوریه سال 2021، بیست ونهمین سالروز کشتار در خوجالی است که، در زمان تجاوز ارمنستان بر علیه آذربایجان از طرف نیروهای مسلح ارمنستان به وقوع پیوسته است.

          در حین تجاورز متداوم ارمنستان بر علیه آذربایجان در طی دهه های گذشته که یکی از سنگین ترین جنایات صورت گرفته برعلیه افراد غیرنظامی و فاجعه بار ترین صفحه روند جنگ  قره باغ اول، اشغال شهر خوجالی بوده است. قبل از مناقشه در این شهر واقع در منطقه قره باغ کوهستانی آذربایجان 7000 نفر می زیسته اند. از اکتبر سال 1991 شهر از سوی نیروهای مسلح ارمنستان کاملا به محاصره درآمد. در شب گذشته از 25 به 26 فوریه سال 1992 به دنبال حملات متعدد توپخانه ای نیروهای مسلح ارمنستان با کمک تیپ 366 موتوریزه پیاده نظام اتحاد جماهیر شوروی اسبق خوجالی را اشغال نمودند. اشغالگران با ویران کردن خوجالی با قساوت خاصی نسل کشی ساکنین غیرنظامی را انجام دادند.   

           در حین نسل کشی خوجالی 5379 نفر از ساکنین شهر با اعمال زور رانده شده، 1275 نفر با به اسارت درآمدن و گروگان گرفته شدن متحمل شکنجه شده اند (از سرنوشت 150 نفر از آنان من جمله 68 زن و 26 کودک تا به کنون اطلاعاتی در دسترس نیست)، 487 نفر در درجات مختلف خسارت جانی دیده، 8 خانواده به طور کل محو شدند، 130 کودک یکی از والدین را و 25 کودک نیز هر دو والد را از دست داده اند، 613 نفر من جمله 63 کودک، 106 زن و 70 سالخورده تحت شکنجه به طور وحشیانه کشته شده اند.

تمامی حقایق موجود حادثه فاجعه بار در خوجالی با قاطعیت اثبات می نماید که، جنایات صورت گرفته در این شهر آذربایجان اعمال معمول و تصادفی نبوده بلکه بخشی از سیاست سیستماتیک خشن ارمنستان می باشد. کشتار مغروضانه غیرنظامیان در خوجالی جنایت منشا شده از سیاست نفرت  و تبعیض نژادی اتخاذ شده در زمینه قومی علیه آذربایجانی ها در ارمنستان در سطح دولتی بود و صرفا به دلیل منصوبیت قومی قتل همگانی انسان ها را هدف قرار داده بود.

  جنگ ایجاد شده، جنایات برعلیه صلح و بشریت و نسل کشی خوجالی از طرف ارمنستان در چارچوب سیاست متجاوزانه اعمال شده برعلیه آذربایجان نقض جدی حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بین المللی، علی الخصوص کنوانسیون های ژنو مورخ 1949، "کنوانسیون منع و مجازات نسل کشی" ، " میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی"، "میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی" ، " کنوانسیون منع شکنجه و سایر رفتارها و مجازات های ظالمانه، غیر انسانی و تحقیر آمیز " ، "کنوانسیون بین المللی رفع هرگونه تبعیض نژادی" ، "کنوانسیون حقوق کودک" و "کنوانسیون حمایت از حقوق بشر و آزادی های اساسی" می باشد.

در حال حاضر قوه مقننه ملی 17 کشور، همچنین 23 ایالت آمریکا قطعنامه ها و تصمیماتی را اتخاد نموده اند که قتل عام ساکنین غیرنظامی خوجالی را محکوم نموده و این عمل را همانند جنایت جنگی بر علیه بشریت ارزیابی می کند. در عین حال، سازمان همکاری اسلامی و شورای همکاری کشورهای ترک زبان قطعنامه و بیانات با محتوای محکومیت قاطعانه نسل کشی خوجالی را به تصویب رسانده اند.

دادگاه حقوق بشر اروپا در رای مورخ 22 آوریل سال 2010 در برخورد با جنایت ایجاد شده در خوجالی با ارزیابی کردن رفتار شرکت کنندگان در حمله به عنوان اقدامات مساوی با جنایت جنگی و یا جنایات برعلیه  بشریت به نتیجه گیری مهمی دست پیدا کرده است.

 علاوه بر مسئولیت های جمهوری ارمنستان در رابطه با فعالیت های ضد حقوق بین المللی، بر اساس هنجارهای قرارداد و عرف حقوق جنایت بین المللی، فعالیت های مشخص انجام گرفته در زمینه درگیری مسلحانه، من جمله اعمال روی داده در شهر خوجالی، اقدامات مجرمانه بین المللی محسوب می شوند. اشخاص مشارکت کننده در به وقوع پیوستن این اقدامات همچنین همدستان و یاری رسانندگان آنها به طور فردی مسئولیت بر عهده دارند.  ولیکن تا به امروز، در ارمنستان هیچ یک از اشخاصی که مستقیماً در فاجعه خوجالی و سایر جنایات جنگی مشابه متعدد انجام شده بر علیه بشریت نقش داشته اند،  مورد پیگرد قانونی قرار نگرفته اند.

سرژ سارکسیان وزیر دفاع وقت و رئیس جمهور پیشین ارمنستان که به جرم خود اعتراف نموده در مصاحبه با خبرنگار انگلیسی توماس دِوالا بیان کرده که "قبل از خوجالی آذربایجانی ها  می اندیشیدند که، ارمنی ها مردمانی هستند که نمی توانند به ساکنین غیرنظامی آسیب برسانند. ما این کلیشه را در هم شکستیم" (توماس دِوالا، قره باغ: در راه جنگ و صلح ارمنستان و آذربایجان ( نشریات دانشگاه نیویورک، 2003، صحفه 172).

هدف قرار دادن مغروضانه ساکنین غیرنظامی آذربایجانی و جنایات ایجاد شده در برابر آنها برعلیه بشریت از طرف ارمنستان در زمان عملیات های نظامی روی داده در تاریخ های ۲۷ سپتامبر الی ۱۰ نوامبر سال ۲۰۲۰ نیز  ادامه داده شده است. ارمنستان که ساختارهای غیرنظامی و ساکنین غیرنظامی شهرهای آذربایجان همچون گنجه، برده و ترتر که بسیار دورتر از مناطق جبهه جنگی جای گرفته بودند را به طورعمدی هدف قرار داده، همانند سال 1992 در سال 2020 نیز به تاکتیک های ترور مشابه متوسل شد و این بار با استفاده از انواع سلاح های زرهی مدرن و تاسیسات موشکی مسبب کشتار تعداد بسیاری غیر نظامی آذربایجانی گردید. خواه نسل کشی خوجالی در سال 1992، خواه بمباران ساکنین غیرنظامی در سال 2020 سیاست زورگویانه هدفمند ارمنستان برعلیه آذربایجان را به وضوح نشان میدهد.

جمهوری آذربایجان معتقد است که، اقدامات مستمر در سطح ملی همچنین در چارچوب قوانین بین المللی موجود برای خاتمه بخشیدن به مصونیت از مجازات و به دادگاه عدالت درآمدن اشخاصی که در حین تجاوز ارمنستان بر علیه آذربایجان مرتکب جنایات سنگین شده اند خدمت خواهد کرد.